MÃ TIỀN TỬ
– Tên khoa học: Semen Strychni.
– Bộ phận dùng: hạt mã tiền ngâm trong nước vo gạo 1 ngày, bóc bỏ vỏ, sấy
khô của cây mã tiền; thuộc họ mã tiền.
– Tính vị quy kinh: lạnh, đắng; rất độc; quy kinh can, kinh tỳ.
– Tác dụng: tán tiết tiêu thũng, thông chỉ thống.
– Chỉ định:
+ Điều trị chấn thương sưng nề thì thường dùng với xuyên sơn giáp (như bài
mã tiền tán, thanh long hoàn).
+ Điều trị sưng đau họng thì thường dùng với sơn đậu căn nghiền bột uống.
+ Điều trị phong thấp tý chứng thì thường dùng với ma hoàng, địa long.
+ Điều trị chân tay tê mỏi, liệt nửa người thì dùng bột mã tiền hoàn với bột
cam thảo uống.
Gần đây, người ta dùng mã tiền tử để điều trị các chứng nhược cơ, ban đầu
dùng mỗi ngày 0,45g chia làm 3 lần uống, sau đó tăng dần lên mỗi ngày 1 -1,2g
thấy có hiệu quả nhất định.
– Liều dùng: nếu uống phải chế; liều 0,3-0,6g/ngày.
– Chú ý: không nên uống lâu ngày; cấm dùng khi phụ nữ có thai; liều cao trúng
độc có thể gây co giật, rối loạn hô hấp, thậm chí hôn mê.
– Tác dụng dược lý: tăng cường hưng phấn phản xạ cơ năng tuỷ sống, trung
khu vận động huyêt quản; liều cao có thể gây co giật. ngoài ra nó có tác dụng giảm
ho, gây tê mặt đoạn thần kinh, ức chế một số vi khuẩn ngoài da.
