MỘC QUA
– Tên khoa học: Fructus Chaenomelis.
– Bộ phận dùng: quả chín phơi hay sấy khô của cây mộc qua Chaenomeles Osa (Sweet) Nakai; thuộc họ hoa hồng (Rosaceae).
– Tính vị quy kinh: ấm, chua; quy kinh can, kinh tỳ.
– Tác dụng: thư cân hoạt lạc, trừ thấp hoà vị.
– Chỉ định:
+ Chứng phong thấp phong thấp tý thống gây đau cổ gáy cấp, không thể quay được cổ gáy thì dùng với nhũ hương, một dược, sinh địa (như bài Mộc qua tiễn).
+ Điều trị cước khi gây sưng đau chân thì thường phối hợp với ngô thù du, binh lang (như bài Kê ô tán).
+ Các chứng do thấp trọc trở trệ, thắng giáng thất thường gây ra nôn, đại tiện lỏng, đau bụng thì thường dùng cùng ngô thù du, bán hạ, hoàng liên (như bài Mộc qua thang).
Ngoài ra mộc qua còn có tác dụng tiêu thực nên dùng trong điều trị rối loạn tiêu hóa.
– Liều dùng: 10 -15g/ngày
– Chú ý: vị chua nhiều cho nên dùng phải thận trọng.
– Tác dụng dược lý: thực nghiệm trên động vật gây viêm khớp thấy có tác dụng giảm sưng nề rõ rệt.
