KINH GIỚI CÙNG BẠC HÀ
Công dụng khác nhau
#Kinh_giới cùng #bạc_hà đều là thuốc thơm, cay dùng phát tán, sơ biểu, thanh lợi ở đầu và mắt, và cả đến bệnh chẩn ngứa ở yết hầu, thường dùng phối hợp cả hai vị. Nhưng mà kinh giới tính ôn, chủ yếu chữa phong hàn ở biểu và kiêm chữa sang thũng, cầm máu,
khỏi động kinh co giật. Còn bạc hà tính lương (mát) chủ yếu chữa sơ tán phong nhiệt tà ở biểu, kiêm thông khí giải uất, cũng chữa được bệnh lỵ, giải độc, tẩy uế.
Chủ trị khác nhau
1. Kinh giới thích ứng dùng chữa phong hàn cảm mạo Bạc hà trị phong nhiệt cảm mạo Kinh giới cay, ôn, tán biểu, thích ứng dùng chữa phong hàn cảm như bài kinh phòng bại độc tán. Bạc hà cay, mát, thích ứng chữa phong nhiệt cảm mạo. Như “ôn bệnh điều biện” có bài tang cúc ẩm, gồm tang diệp (lá dâu) cúc hoa, hạnh nhân, cát căn, lô căn (rễ cỏ tranh) liên kiều, bạc hà, cam thảo để chữa bệnh phong thấp mới bắt đầu, biểu hiện chứng ho, mình không nóng lắm, miệng khát vừa, lưỡi có rêu trắng, mạch phù xác. Ngân kiều tán trị các bệnh ôn mới phát, phát nhiệt nhẹ, sợ gió lạnh, không ra mồ hôi hoặc ra không nhiều, đầu váng, miệng khát, ho cổ họng đau, bên lưỡi có chấm đỏ, mạch phù xác.
Nhiệt nhiều thì dùng thêm thạch cao.
Như “y học trung trung tham tây lục” có bài thanh giải thang.
2. Kinh giới chủ trị tiêu huyết, đái ra máu
Bạc hà chủ trị bệnh lỵ Kinh giới chủ trị tiện huyết, đái ra máu
Bạc hà cay, thơm, lương, mạnh, chủ yếu dùng đuổi tà độc, thanh nhiệt bên trong và hành khí, bên ngoài thì thâu đến tà khí, cho nên chữa được bệnh lỵ. Như “phổ tế phương” trị bệnh lỵ ra máu, lá bạc hà sắc nước uống (một vị) Tụ chân hoàn trị bệnh lỵ ra máu, dùng
xuyên bạch thược 15 khấc, bạc hà đun phụ thêm, trần hòe hoa 15 khấc, cảm ứng hoàn một thiếp, một ít sạ hương.
3. Kinh giới trị sản hậu kinh quyết (sau khi đẻ bị đông kinh co giật)
Bạc hà giải uất Kinh giới trị kinh – Bạc hà sơ can giải uất, có thể chữa được bệnh uất trị bài tiêu giao tán gồm đương quy bạch thược, sài hồ, bạch truật, phục linh, cam thảo, chữa bệnh can
uất không được thư thái dẫn đến bụng hiếp thống, chướng, phiền muộn. Tinh thần mệt mỏi, ăn ít, kinh nguyệt không đều.
4. Kinh giới chữa bệnh ung thư – Bạc hà chữa hoắc loạn Kinh giới chữa bệnh như ung thư.
Bạc hà cay, thơm, lương, trừ bẩn thỉu, giải độc.
Chữa được bệnh hoắc loạn, thổ tả.
Thường cùng với hoắc hương, liên kiều, phân tầm phối hợp.
Đặc thù chữa bệnh khác nhau
Đặc thù sử dụng của kinh giới đã nói ở mục bạch chỉ cùng kinh giới.
Đặc thù của bạc hà trong sử dụng như sau:
Bạc hà thông bên trong, chữa được bệnh lỵ.
Như “phổ tế phương” trị bệnh huyết lỵ (lỵ ra máu)
Dùng một vị bạc hà sắc nước uống.
Tụ chân hoàn, chữa bệnh huyết ly – Tửu lỵ càng hay.
Dùng xuyên bách dược nửa lạng đem sắc, bạc hà một nắm sắc, trần hòe hoa nửa lạng, cảm ứng hoàn một thiếp, một ít xạ hương,
“Vệ sinh bảo giám” khử thấp tán: phân tằm 4 lạng, bạc hà nửa lạng, tán nhỏ hòa với dầu sống bôi vào chỗ đau sẽ mau khô chỗ ướt, để làm khô bệnh thấp ghẻ lở.
