UY LINH TIÊN (威灵仙)
– Ở Việt Nam có hai cây thường dùng thay Uy linh tiên Trung Quốc là cây Kiến cò hay Bạch hạc, lá hình quả tim, hoa trắng, rễ từng chùm như dây Uy linh tiên Trung Quốc
– Tính vị quy kinh: ấm, cay, mặn, quy kinh bàng quang.
– Tác dụng: khứ phong thấp, thông kinh lạc
-Bào chế:
+ Theo trung y: Rửa sạch, bỏ tạp chất, ngâm nước cho mềm, vớt ra cắt từng khúc 2cm, phơi khô dùng; hoặc tẩm rượu, ủ thấu, sao nhỏ lửa cho khô, để nguội dùng.
+ Theo kinh nghiệm Việt Nam: Bỏ tạp chất, rửa sạch, ủ kín độ 12 giờ (không được ngâm nước) cắt ra từng khúc 3cm phơi khô.Tuỳ từng trường hợp tẩm rượu, giấm, mật, gừng rồi sao qua.
(Thực Dụng Trung Y Học ) :Vị thuốc uy linh tiên có thể chạy vào 12 đường kinh, là một trong số các vị thuốc có tác dụng ‘thiên tẩu’ (chuyên chạy) trong các thuốc khu phong. Có thể khu phong thấp, thông kinh lạc, trị tay chân tê đau, nhất là chi dưới bị phong thấp đau nhức thì hiệu quả càng rõ. Phối hợp với Ô đầu, Quế chi, Đương quy, công hiệu khu hàn thấp, chỉ thống càng rõ.).
– Chỉ định:
+ chứng phong thấp tý thống gây chân tay đau, tê nhức thì thường phối hợp với Đương quy, Quế tâm (nhưu bài Thần ứng hoàn). Hiện nay trên lâm sàng thường dùng với khuwog hoạt, phòng phong,xuyên ô, khương hoàng.
+ Chứng hóc xương: có tác dụng nhuyễn kiên tiêu cốt nên có thể dùng đơn độc hoặc dùng cùng đường cát từ từ nuốt vào trong họng thì có thể làm xương tiêu mất.
– Liều dùng: 5-15g/ ngày điều trị hóc xương có thể dùng 30-50g
-Kiêng kỵ:Huyết hư gân co, không phong thấp thực tả thì không nên dùng
– Tác dụng dược lý: giảm đau, lợi niệu, đồng thời làm cho khối cơ tại chỗ tăng co bóp, đẩy mạnh xương hóc ra ngoài. Ngoài ra uy linh tiên còn có tác dụng kháng khuẩn
