KHA TỬ
– Tên khoa học: Fructus Chebulae.
– Bộ phận dùng: quả chín phơi khô của cây kha tử Terminalia Chebula thuộc
họ bàng (Combretaceae).
– Tính vị quy kinh: bình, đắng, chua, sáp; quy kinh phế, kinh đại trường
– Tác dụng: sáp trường chỉ tả, liễm phế chỉ khái, lợi yết khai âm
– Chỉ định:
+ Điều trị chứng tả lỵ lâu ngày, trĩ, sa trực tràng thì thường dùng cùng anh
túc xác, can khương, trần bì (như bài Kha tử bì ẩm)
+ Điều trị chứng ho lâu ngày, mất tiếng thì thường dùng cùng với nhân sâm,
ngũ vị tử hoặc với cát cánh, cam thảo (như bài Kha tử thang).
– Liều dùng: 3 – 10g/ngày.
– Chú ý: cấm dùng khi tà còn ở biểu, thấp nhiệt tích trệ.
– Tác dụng dược lý: kha tử có tác dụng thu liễm, cầm đi ngoài, ức chế trực
khuẩn lỵ, trực khuẩn thương hàn, trực khuấn mủ xanh, liên cầu khuẩn.