MẪU LỆ
– Bộ phận dùng: vỏ phơi khô của con hàu; thuộc họ mẫu lệ.
– Tính vị quy kinh: hơi lạnh, mặn, sáp; quy kinh can, kinh thận.
– Tác dụng: bình can tiềm dương.
– Chỉ định:
+ Điều trị chứng can dương thượng cang gây đau đầu, chóng mặt thì thường
dùng với long cốt; quy bản, ngưu tất (như bài Trấn can tức phong thang); nếu nhiệt
bệnh lâu ngày, hun đốt chân âm, hư phong nội động thì thường dùng với miết giáp;
quy bản, sinh địa (như bài Đại định phong châu).
+ Điều trị chứng đàm hạch, loa lịch do đàm hỏa uất kết thì thường dùng với
bối mẫu, huyền sâm (như bài Tiêu loa hoàn). Gần đây thuốc còn được dùng trong
điều trị chứng gan to, lách to thấy đạt hiệu quả tốt.
+ Điều trị di tinh, hoạt tinh, di niệu, tiểu tiện nhiều lần, băng lậu, đới hạ tự
hãn, đạo hãn… thì thường dùng với thuốc bổ hư, thuốc thu liễm cố sáp. Gần đây có
báo cáo dùng mẫu lệ sắc uống điều trị lao phổi mà bị ra mồ hôi trộm cũng thấy đạt
hiệu quả tốt. Ngoài ra, mẫu lệ còn có tác dụng thu liễm ức toan nên dùng để điều
trị viêm loét dạ dày – tá tràng và thường dùng với ô tặc cốt, bối mẫu tán bột uống.
– Liều dùng: 10 – 30g/ngày.
