CHU SA
– Bộ phận dùng: dạng bột còn sống chưa chế qua lửa, thành phần chủ yếu là
sunfua thủy ngân thiên nhiên HgS.
– Tính vị quy kinh: lạnh, ngọt, có độc; quy kinh tâm.
– Tác dụng: trấn tâm an thần, thanh nhiệt giải độc.
Chỉ định:
+ Điều trị chứng tâm thần bất ninh gây hồi hộp, trống ngực, phiền táo, mất
ngủ thì thường dùng với hoàng liên, liên tử tâm.
+ Điều trị chứng tâm huyết hư thì thường dùng với đương quy, sinh địa (như
bài Chu sa an thần hoàn).
+ Điều trị chứng âm huyết hư thì thường dùng với toan táo nhân, bá tử nhân,
đương quy; nếu do kinh sợ hoặc tâm khí hư, tâm thần bất ninh thì có thể dùng chu
sa cho vào tim lợn đun cách thủy để ăn.
+ Điều trị chứng co giật do sốt cao, lú lẫn, mê man thì thường dùng với ngưu
hoàng, xạ hương (như bài An cung ngưu hoàng hoàn).
+ Điều trị trẻ con sốt cao, co giật thì thường dùng với ngưu hoàng, toàn yết,
câu đằng (như bài Ngưu hoàng tán).
+ Điều trị mụn nhọt loét thì thường dùng với hùng hoàng, đại kích, sơn từ cô
(như bài Tử kim định).
+ Điều trị sưng đau họng, miệng loét thì thường dùng với băng phiến, bằng
sa (như bài Băng bằng tán).
– Liều dùng: 0,3 – 1g/ngày.
– Chú ý: thuốc có độc, không được dùng quá liều. Để tránh ngộ độc thuỷ ngân
thì không dùng lửa đun trực tiếp sẽ tránh được chiết xuất ra thủy ngân.
