KIM TIỀN THẢO CÙNG NHÂN TRẦN
Công hiệu khác nhau
Kim tiền thảo cùng với Nhân trần đều là những vị thuốc thanh nhiệt lợi thấp, có
công dụng thanh can lợi đởm. Cho nên can đởm bị thấp nhiệt thường phối hợp dùng 2 vị để chữa. Nhưng kim tiền thảo ngọt, mặn, hơi hàn, thiên về làm mềm chất rắn kiên cố, tan đá, lợi đởm, dùng rất mạnh. Mà nhân trần đắng, hàn, giáng tiết (đi xuống) thiên về làm giảm màu vàng, lợi thủy, lợi can, có tác dụng lớn. Hai vị ấy cùng dùng lại có tính khác nhau về công dụng.
Chủ trị khác nhau.
1. Kim tiền thảo chủ trị kết lại thành đá sỏi
Nhân trần chủ trị hoàng đảm
Kim tiền thảo chủ trị thanh lợi thấp nhiệt, bài thạch lợi đảm. Là vị thuốc thường dùng chữa tiểu bị bí bết thành sỏi ở mật. Như bài Bí niệu đạo bài thạch thang nhất hiệu gồm có kim tiền thảo, hải kim sa, hoạt thạch, đơn giáp, ngưu tất, xuyên luyện tử. Trị bệnh bí đái, nước đái kết thành đá rất có hiệu quả. Lại như bài trị liệu (sỏi mật) đởm thạch chúng, dùng kim tiền thảo, bào sơn giáp, kê nội kim, quảng uất kim (nghệ), hương phụ tử, xuyên ngưu tất, hải tảo, phi hoạt thạch, rất công hiệu.
Nhân trần chuyên giảm mầu vàng. Như bài nhân trần cao thang, nhân trần ngữ linh tán đều là những phương thuốc chữa hoàng đởm rất hay, vàng da (viêm gan SVT). (Giang tây trong nghiên cứu sơ Nhân trần hợp tễ) gồm nhân trần, thương truật, chi tư nhấn (hột
dành đành) cũng là những vị thuốc chữa bệnh hoàng đởm rất hay.
2. Kim tiền thảo chữa ác sang thũng độc (bị chất độc nhiễm vào làm sưng loét)
Nhân trần trị thấp ôn
Kim tiền thảo chữa nhiễm độc của sương sinh phù thũng, có thể phối hợp với một ít sa tiền, giã nát, tẩm rượu trắng rồi vắt lấy nước đổ vào chỗ đau. Cũng có thể dùng độc vị kim tiền thảo giã vắt lấy nước để uống còn bã đắp bên ngoài.
Nhân trần lợi niệu lợi thấp, thay cũ đổi mới, có thể dùng để thấp ôn – Như bài Cam lộ tiêu độc đan gồm hoạt thạch Nhân trần, hoàng cầm, thạch xương bồ, mộc thông, xuyên bối mẫu xa cạn, liên kiều, bạc hà, bạch đậu khấu, hoắc hương). Trị bệnh ôn thấp mới phát, tà còn ở khí phận, minh mẩy nóng, mệt mỏi, trong bụng buồn phiền, bụng trướng, tiểu nước đái đỏ, tiểu tiện bí.
Kim tiền thảo chữa bệnh muỗi đốt thành tổn thương, nhân trần trị thủy thũng.
Kim tiền thảo giã vắt lấy nước bôi bên ngoài chữa muỗi độc cắn thành thương tích.
Nhân trần đắng hàn, giáng tiết dùng để tiêu nước đình trệ đổi đi thay mới. Như bài Cục phương ngũ linh tán trị thủy thũng, tiểu tiện không lợi, gia mộc thông, nhân trần. Nếu gan bị cứng sinh ra bụng đầy nước. Nhân trần lợi gan, tiêu thủy, dùng chữa bệnh thủy
thũng rất hay.
