KINH GIỚI (荊 芥 )
Bộ phận dùng : toàn cây
Tính vị quy kinh: cay, hơi ấm, quy kinh phế can
Tác dụng; phát biểu tán phong, mọc ban chẩn, tiêu mụn nhọt, sao cháy có tác dụng cầm máu
Chỉ định
+ Chứng cảm mạo phong hàn: gây sợ gió sợ lạnh, phát sốt đau đầu, không ra mồ hôi, phối với phòng phong, khương hoạt, độc hoạt( kinh phong bại độc tán) ;điều trị chứng cảm mạo phong nhiệt: đau đầu, mắt đỏ thường phối với kim ngân , liên kiều, bạc hà (ngân kiều tán)
+ Các chứng ban sẩn không mọc, dị ứng ngoài da, kinh giới có tác dụng làm mọc các ban sẩn, trừ phong giảm ngứa, tiêu độc mụn nhọt cho nên thường dùng để điều trị biểu tà ngoài kinh; trẻ con bị sởi mà ban sởi không mọc thì thường dùng phối với thuyền thoái, bạc hà, tử thảo (thấu chẩn thang). Trong trường hợp mẩn ngứa ngoài da, chàm thì thường phối kinh giới với phòng phong, xích thược, khổ sâm.
+ Chứng nôn máu, đại, tiểu tiện ra máu, kinh giới sao cháy có tác dụng lương huyết, chỉ huyết, được dùng trong chứng xuất huyết. Điều trị chứng huyết nhiệt vong hành nôn ra máu, chảy máu cam thì thường phối với các thuốc lương huyết, chỉ huyết như: sinh địa, bạch mao căn, trắc bách diệp; nếu trường hợp đại, tiểu tiện ra máu, trĩ chảy máu thì thường phối với địa du, hoàng cầm sao cháy; trường hợp phụ nữ có thai bị động thai ra máu thì có thể phối hợp với tông lư thán, huyết dư thán, liên phòng thán.
Liều dùng: 3-10g/ngày không nên sắc lâu
Tác dụng dược lý:
Kinh giới chứa nhiều tinh dầu bay hơi. Nước sắc kinh giới làm tăng tuần hoàn ngoại vi, tăng tiết mồ hôi, có tác dụng hạ sốt nhẹ; ức chế tụ cầu khuẩn và trực khuẩn bạch hầu. Tác dụng cầm máu, giảm đau, kháng viêm.
