LAI PHỤC TỬ (LA BẠC TỬ)
– Tên khoa học: Semen Raphani.
– Bộ phận dùng: hạt phơi khô của cây cải củ Raphanus Sativus L, thuộc
họ chữ thập (Cruciferae).
– Tính vị quy kinh: bình, ngọt, cay; quy kinh tỳ, kinh vị, kinh phế.
– Tác dụng: tiêu thực trừ trướng, giáng khí hóa đàm.
– Chỉ định:
+ Điều trị thực tích ứ trệ gây ra đầy bụng, ợ hơi, ợ chua thì thường dùng
với sơn tra, thần khúc, trần bì (như bài Bảo hoà hoàn).
+ Điều trị thực tích gây đại tiện lỏng, đau quặn mót rặn thì thường dùng
với mộc hương, chỉ thực, đại hoàng.
– Điều trị chứng ho, khó thở, khạc nhiều đờm, căng tức ngực thì thường
hàng với bạch giới tử, tô tử (như bài Tam tử dưỡng tân thang).
– Liều dùng: 10 – 15g/ngày.
– Chú ý: thuốc có vị cay tán hao khí nên phải thận trọng dùng trong chứng
khí hư không có thực tích, đàm trệ; không nên dùng cùng với nhân sâm.
– Tác dụng dược lý: thực nghiệm trên thỏ thấy có tác dụng điều tiết co
thắt ruột, ức chế bài tiết hơi ở ruột. Ngoài ra, lai phục tử còn có tác dụng hạ
huyết áp, ức chế trực khuẩn thương hàn, trực khuẩn lỵ, trực khuẩn ngoài da.
