CAN KHƯƠNG
– Tên khoa học: Rhizoma Zingiberis.
– Bộ phận dùng: thân rễ phơi hay sấy khô của cây gừng Zingiber Officinale Rosc; thuộc họ gừng (Zingiberaceae).
– Tính vị quy kinh: nóng, cay; quy kinh tỳ, kinh vị, kinh tâm, kinh phế.
– Tác dụng: ôn trung tán hàn, hồi dương thông mạch, ôn phế hoá ẩm.
– Chỉ định:
+ Điều trị vị hàn gây đau bụng lạnh, nôn thì thường dùng với cao lương khương (như bài Nhị khương hoàn).
+ Điều trị tỳ vị hư hàn gây bụng lạnh đau, buồn nôn, đại tiện lỏng thì thường dùng với đảng sâm, bạch truật (như bài Lý trung hoàn).
+ Điều trị chứng vong dương do tâm thận dương hư, âm hàn nội thịnh thì thường dùng với phụ tử (như bài Tứ nghịch thang).
+ Điều trị hàn ẩm khái suyễn, người lạnh, lưng lạnh thì thường dùng với tế tân, ngũ vị tử, ma hoàng (như bài Tiểu thanh long thang).
– Liều dùng: 3 – 10g/ngày.
– Tác dụng dược lý: trực tiếp hưng phấn tim và trung khu vận động huyết quản, giảm nôn, trấn tĩnh, giảm đau, giảm ho.
